معرفی شهرستان مهدیشهر:

ویژگی های جغرافيايي:

شهرستان زیبای مهدیشهر از سمت جنوب به شهرستان سمنان، از سمت شمال به شهرستان ساري (مازندران)، از سمت مغرب به شهرستان فيروزکوه (تهران ) و از سمت مشرق به شهرستان دامغان محدود گشته است . ناحيه سنگسر تا قبل از شهريور ۱۳۲۰ داراي فرمانداري نظامي بود که دودانگه و چهاردانگه و نقاط ديگري از شهرستان ساري جزء آن بوده است . يادآوري مي شود که در فرهنگ جغرافيايي ايران كه درسال ۱۳۲۹ چاپ شده است اين ناحيه با حدود و مشخصات فعلي به عنوان بخش سنگسر آمده است . اين ناحيه در مرداد ۱۳۸۶ به شهرستان ارتقاء يافت. جمعيت شهرستان مهديشهر طبق سرشماري عمومي نفوس و مسكن در سال ۱۳۹۰ برابر با ۴۲۰۹۳ نفر بوده است . مساحت شهرستان مهديشهر در حدود ۱۱۰۰ كيلومتر مربع مي باشد. شهر مهديشهر در ۱۶ كيلومتري شمال سمنان قرار دارد. و دو شهر شهر زيبا شهميرزاد و شهر ياقوت درجزين از جمله شهرهاي شهرستان مهديشهر است كه در تابستان هر سال هزاران گردشگر رو به ديدن مناظر زيبا و درختان سر به فلك كشيده اين شهرها مي كشاند.

این شهرستان را باید منطقه ای کاملا کوهستاني بحساب آورد که در جنوب رشته كوه البرز واقع گرديده و كوهاي آن عبارت است از در سمت غرب كوههاي : اسپي لت (سفيد لت) گل رودبار و آسب نو(آسمان لو ) كه با ارتفاع ۳۳۰۸ متر مهم ترين آنهاست و در ۱۱ كيلومتري مهديشهر قرار دارد در سمت جنوب غربي كوههاي : مهراب ،سفيد آب ،كلياب ، كچ و بستانه (۲۱۶۰متر) در شمال غربي كوههاي : دربند ، نهرد، مرغك ، سياه دره ، شيرقلعه ، بشم و نيز گردنه بشم در ۱۵ كيلومتري و گردنه چاشم در ۱۴ كيلومتري در شمال كوههاي شيخ رضا، سياه كوه و همچنين بلندترين قله ي اين شهرستان ، نيزوا است كه با ارتفاع ۳۸۱۰ متر در شمال شهرستان مهدي شهر خودنمايي مي كند.

از نظر توپوگرافی این منطقه کاملا کوهستانی است و داراي پوشش گياهي از جمله: گز، تاغ ، کنار، كور، سمر ، كرت ، كوهنك و بنه ، خارشتر ،اسپند، سريش ، ارس ، كاروانكش شور و چرخك است . هرچه به سمت شمال پيش رويم پوشش به صورت درختان سوزني برگ ، به ويژه ارس ، سرو درختچه زرشك نمايان مي شود. گياهان خودرو در منطقه شامل گون ، درمنه ، گياهان تيره گندميان ، نعناييان و تيغ هاي كنگر مانند اسپند ، گل قاصدك ، بومادران ، كاسني ، گزنه و گل سرخ وحشي (نسترن ) به وفور ديده ميشود.مهم ترين محصولات اين شهرستان عبارتند از : غلات (گندم و جو ) علوفه (يونجه و اسپرس) گردو و آلو شهميرزاد و انار ، انگور و زرد آلو در شهر درجزين ،

جانوران و پرندگان این شهرستان عبارت اند از : بزکوهی ، آهو، قوچ ، میش ، پلنگ ، يوزپلنگ ، روباه ، خرس ، گراز ، کفتار ، گربه وحشي ،گرگ ، شغال ، خرگوش ،کبك ، عقاب ، شاهين ، بادخور ، قمري ، تيهو ، فاخته ، بلبل ، قرقاول ...

v اماکن تاریخی و جاذبه های ديدني شهرستان مهديشهر :

شهر مهدیشهر

مسجد پامنار:

شالوده این مسجد بر روی یکي از پرستشگاه هاي ساساني بنا شده و در عصرسلجوقي منار آن احداث گرديده است و هم اکنون فقط تک منار آن باقي است .

تک منارمسجد

امامزاده قاسم زیارت

این بنا در شمال مهدیشهر در منطقه زیارت مهديشهر واقع است و ظاهرا متعلق به فرزند امام هفتم (ع) مي باشد. بناي بقعه شامل چند اتاق و دالان تو در تو و گنبد و ايوان و صحن است . راهروي ورودي به حرم داراي شش چشمه بزرگ و دو سکوي طويل در طرفين است که قبور بزرگان محل در آنها واقع است . در نماي داخلي اتاق جلويي حرم در وسط اضلاع شمالي و جنوبي آن دو طاقنماي بزرگ با گچبري هاي جالب و رنگين ديده مي شود. برنماي داخل گنبد و اطراف آن گچبري و نقاشي هاي ارزنده اي جلب توجه مي کند. اين اتاق بوسيله يك در چوبين كنده كاري شده بسيار زيبا به حرم يا به قسمت اصلي بقعه راه مي يابد. در حد فاصل كاسه گنبد و ساقه دو رديف قطاربندي آجري نامنظم به زيبايي در كنار هم قرار گرفته اند. ايوان امامزاده رو به مغرب و مشرف به صحن وسيعي است كه ۵ متر بلندي دارد و گنبد اصلي بقعه داراي ساقهاي ده ضلعي به ارتفاع ۴۰/۲ متر از آجر است.

حسینیه المهدی مهديشهر

ساخت بنای حسینیه المهدي به پيش از انقلاب باز مي‌گردد. ساختمان حسينيه طوري طراحي شده که تقريبا از تمامي نقاط شهر قابل تماشا است و در هنگام شب منظره اي رويايي به خود مي گيرد. قرارگيري آن بر تپه اي مرتفع و اشراف کامل آن به شهر و شهرکهاي اطراف باعث شده مراسم مهمي همچون نماز جمعه در اين مكان برگزار گردد. همچنين در طرح آينده اين مكان پيش بيني شده است محوطه اين بنا مسقف و به عنوان مصلي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين بنا داراي گنبدي عظيم به رنگ آبي و دومناره ميباشد.

هتل سنگسر

هتل سنگسر از بناهای با معماری مدرن شهرستان مهدیشهر مي باشد. اين ساختمان مجلل بر روي تپه هاي منتهي بر کوه هاي شمال غربي مهديشهر بنا شده و نماي بسيار مناسبي به اين شهر داده است . پايه گذاري اين ساختمان در سال ۱۳۵۲ خورشيدي به وسيله يکي از سرمايه داران معروف سنگسري به عنوان منزل مسکوني و محل پذيرائي مهمانان وي انجام گرفت و درسال ۱۳۵۷ خوشيدي به پايان رسيد و هم اكنون به عنوان هتل از آن بهربرداري مي‌گردد.

عمارت خیل خان

درجزین

درجزین یا درگزین يکي از شهرهاي شهرستان مهديشهر است.اين شهر بخاطر عبور آب چشمه گل رودبار و داشتن چند قنات از آباداني خوبي برخوردار است و زمينه‌هاي توسعه کمي و کيفي را دارا است. برخي از ميوه‌جات آن مانند زردآلو و انار مشهور است. درجزین در استان به انارستان های پربار و سرسبز معروف و به شهر یاقوت سرخ کوير شهرت دارد.

شهمیرزاد

شهمیرزاد از شهرهای زیبا و خنک شهرستان مهديشهر است که سالانه هزاران گردشگر را براي بازديد از مناظر زيبا و درختان سر به فلک كشيده به اين شهر مي كشاند. اين شهر داراي جاذبه هاي طبيعي بسيار زيبا و محصولات متنوع كشاورزي و ... است كه برخي از اين محصولات مانند گردو و آلو داراي اهميت است. بزرگ ترين باغ گردوي جهان با وسعت ۷۰۰ هكتار نيز در اين شهر واقع شده است.بناهاي تاريخي مانند "شيرقلعه"،"قلعه شيخي" و "د‍ژوهل"(يكي از كانونهاي مهم اسماعيليان)بر جذابيت اين منطقه افزوده است.شهميرزاد در ۶ كيلومتري شمال مهديشهر واقع شده است.در سفر سال ۱۳۸۶ هيات دولت به استان ، شهميرزاد به عنوان شهر نمونه گردشگري بين المللي معرفي و تصويب شد.

ملاده زیبا

روستای ملاده از توابع شهرستان مهدی‌شهر در ۶۶ کیلومتري شمال مرکز شهرستان واقع شده است. آب‌و‌هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است. در روستاي سرسبز و خوش آب و هواي ملاده دو عمارت بزرگ و کهن و زيبا وجود دارد كه در دو سمت شرق و غرب همديگر و به فاصله حدودا ۴۰ متر به موازات يك ديگر و با مالكيت جداگانه قرار گرفته اند . معماري ساختمان هاي مذكور بسيار زيباست نوع گچ بري روي ديوارهاي اتاق ها و ايوان ها ساخت تاق نماها روي ديوار و در برخي جاها نقاشي هاي زيباي ديواري و نيز ايجاد شومينه هاي كوچك به آن جلوه اي خاص داده است . مصالح اصلي بنا خشت و آجر و نماي آن آجر و گچ است . هر يك از اين دو ساختمان دو طبقه و داراي تعداد زيادي اتاق و راهروي مربوط به اتاق ها و طبقه فوقاني است . يكي از اين ساختمان كه به خانه ابراهيم خان نيز معروف است داراي يك حياط بزرگ با درختان فراوان و متنوع است و سر در اصلي اين ساختمان ها از جنس چوب است . درهاي اين دو ساختمان به فاصله چند متر مقابل هم قرار دارند . اين بناها در سال ۱۲۸۷ قمري به همت ابراهيم خان حاكم دودانگه و چهاردانگه براي سكونت شخصي احداث شد. در حال حاضر سرپرستی این ساختمان ها به عنوان آثار باستانی به عهده سازمان ميراث فرهنگي بوده و محل بازديد گردشگران است . موقعيت روستاي ملاده از توابع شهرستان مهديشهر با مختصات جغرافيايي ۵۳ درجه و ۲۴ دقيقه طولي شرقي و ۳۶ درجه ۲ دقيقه عرض شمالي در شمال شهرستان مهديشهر واقع شده است . ملاده از مسطح دریا ۱۷۷۰ متر ارتفاع دارد . آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است .. رودخانه سفید رود که در زبان محلي سنگسري آن را اسپي رو مي نامند در شمال روستا جريان دارد. نام اين روستا در گذشته هاي دور ايوک بوده است . در منطقه دو دانگه چار طايفه جوش جولاسادات و ملا زندگي مي کردند. پس از مهاجرت و اسكان گروهي از طايفه ملا به روستاي ايوك نام ايوك به ملاده تبديل شد. در منطقه شمالي روستاي ملاده ييلاقات زيبايي چون سنگ چشمه و... جنگل معروف افرا مرتبط با جنگلهاي شمال قرار دارند. درختان بلوط نارون افرا و راش در اين جنگل قد برافراشته اند. در ناحيه جنوبي روستا نيز انبوهي از درختان ارس كوهي و تپه ها را پوشانيده اند. آرامگاه بي بي طيبه در ورودي روستا واقع شده است . مردم روستا بي بي طيبه را دختر حضرت موسي بن جعفر(ع ) مي دانند. روستا دو باب آسياب آبي قديمي داشته است كه هنوز آثاري از آن به جا مانده است . راه دسترسي از مركز شهرستان مهديشهر تا روستاي ملاده بصورت آسفالته بوده و مسافرين و گردشگران زيادي از اين مسير جهت بازديد چشم اندازها و رودخانه ها و عمارت قديمي و زيباي ملاده بازديد مي نمايند.

منطقه نمونه گردشگری پرور

منطقه نمونه گردشگری "پرور"در ۴۶ کیلومتری شمال مهديشهر واقع شده که به عنوان منطقه حفاظت شده "پرور" شناخته شده است.اين منطقه در روستاي پرور و در کوهپايه هاي البرز شرقي جاي گرفته است. جنگلهاي زيباي اورَس (سرو كوهي)، مراتع سر سبز و جنگلهاي درختان پهن برگ به همراه تنوع بي نظير حيات وحش، سيماي جذاب و بي نظيري به اين منطقه بخشيده است. امامزاده سيد تاج الدين،حمام وگورستان پرور از مهمترين آثار تاريخي اين روستا بوده و از ديگر جاذبه هاي اين منطقه مي توان به عشايرو ييلاقات آن اشاره نمود.

منطقه حفاظت شده پرور که از طبیعت شگرف برخوردار است مردمان غیوری را پرورانده است . با استان مازندران هم مرز مي باشد که به لحاظ واقع شدن در ميان دو اکوسيستم بياباني و جنگلي مي توانيم جلوه هاي بسيار بديع را در آن بيابيم كه از يك منظر مي توان آن را يكي از شاهكارهاي خلفت بناميم . سیمای کلی منطقه حفاظت شده پرور کوهستاني بوده و داراي ۶۴۵۶۳ هکتار است و مهمترين گونه جانوري از رده پستانداران كل وبز ـ خرس قهوه اي ـ پلنگ ـ آهو و انواع گربه هاي وحشي از جمله گربه پالاس و از رده پرندگان هم مي توان به كبك دري و انواع پرندگان شكاري از جمله دليجه اشاره كرد. گياهان جنگلي منطقه برور تقريبا مشابه رودبارك بوده و از تكرار خودداري مي شود. گردشگران و مسافران مسير پرور كه به منطقه حفاظت شده جهت تفريح و استراحت مي روند و يا از مسير جلوي عبور مي كنند با ديدن شكار و طبيعت حظ بصر مي نمايند. منطقه حفاظت شده صیدوا هم وابسته به پرور است پرور مردمانی مهمان نواز دارد و اکثریت آنان عشاير و دامدار هستند و شاکله دامداري پروريها با دامداري عشاير سنگسر نزديک است و از قديم الايام تاكنون با هم روابط حسنه شغلي دارند. منطقه پرور هم مكان مستعدي است براي كار آفرينان كه علاقمند به گردشگري مي باشند.

رودبارک

منطقه رودبارک در شمال شهرستان مهدیشهر واقع شده و دارای پوشش گیاهي و جنگل مشجر به مساحت ۸۰۶۰ کيلومتر مي باشد. جنگل رودبارک در مسير راه مهديشهر به شهميرزاد به فولادمحله و در۸۴ كيلومتري شمال شرقي سمنان قرار دارد.واقع شدن اين جنگل در ارتفاع باعث شده كه از چشم انداز زيبايي برخوردار شود. اين جنگل داراي تابستانهاي خنك و دلچسب در سايه درختان سر به فلك كشيده بلوط و راش و همچنين زمستانهاي برفگير و سفيدپوش مي باشد. اين منطقه به دليل وجود گونه هاي گياهي متعدد و همجواري با منطقه حفاظت شده پرور داراي گونه هاي متفاوت و پراهميت جانوري از جمله كل ،خرس قهوه اي، بز و... و پرندگاني نظير كبك،قرقي و عقاب و كركس است.اين جنگل از مناطق نمونه گردشگري محسوب شده كه خستگي راه را براي مسافران و گردشگران از بين برده و خاطري خوش را براي آنان به همراه دارد.

منطقه گردشگری دربند

«دربند» منطقه سرسبز کوچکی است که در حدفاصل مسیر مهدیشهر به شهميرزاد واقع شده و مهمترين قابليت گردشگري آن، آب و هواي مطبوع، طبيعت بكر و غار دربند است. موقعيت دربند و نزديكي آن به شهر مهديشهر، موجب شده تا اين منطقه جهت توسعه شهري مورد توجه قرار گيرد.از اين رو مراكزي چون: دانشكده روانشناسي مهديشهر،بيمارستان ۸۵ تختخوابي مهديشهر،تالار بين المللي و هتل دربند، مجتمع تفريحي_اقامتي كارگران كشور – مجتمع آموزشي بنياد مسكن و.... در منطقه احداث شده اند. اين منطقه داراي جاذبه‌هاي گردشگري مي‌باشد كه غاردربند، ديوار صخره نوردي سنگسرسل، مناظر سرسبز و زيبا و چشمه سارهاي روان نمونه‌اي از آن است. دربند مهديشهر علاوه بر گردشگري، از اهميت كشاورزي نيز برخوردار است. گردو، آلو، سيب و صيفي جات گلخانه اي، از مهمترين محصولات منطقه دربند است.

غار دربند مهدیشهر با ۱۴۰ میلیون سال عمر دومين غار آهکي بزرگ در ايران اس . غار دربند در ارتفاعات شمالی بین راه مهدیشهر – شهميرزاد درست ، غرب جاده در بدنه کوه کمرد مقابل آبادي دربند واقع شده است. دهانه غار در کمركش كوه سنگي و زيبايي به نام لهرد رو به مشرق قرار داد و دره وسيع و سرسبز دربند زيرآن گسترده شده است . مدخل ورودي به عرض ۷۵/۲ و ارتفاع آن ۳۰/۱ متر است پس از عبور از دهانه و مدخل غار، وارد دالاني به طول ۲۴ متر و عرض متوسط سه متر مي شويم و اين دالان به تدريج كوتاه مي شود تا كه به دهانه اي به ارتفاع ۸۰ سانتيمتر ميرسد. پس از عبور از دهانه مذكور وارد غارميشويم . وضع داخلي غار نسبتا ساده و بدون پيچ و خم است . فضاي غار به صورت تالاري بيضي شكل است به طول۹۱ متر كه عريض ترين قسمت آن ۳۶ متر و بلندترين نقطه سقف آن ۲۰ متر است.

منطقه گردشگری « چاشم » مهدیشهر

روستای نمونه گردشگری چاشم در شهرستان مهدیشهر با مختصات جغرافيايي ۵۳ درجه و ۱۵ دقيقه طول شرقي و ۳۵ درجه و ۵۳ دقيقه عرض شمالي در فاصله ۳۰ کيلومتري از مرکز شهرستان مهديشهر واقع شده است . ارتفاع اين روستا از سطح دريا ۱۷۶۰ متر است . چاشم به دليل واقع شدن در ناحيه کوهستاني داراي آب و هوايي سرد و ييلاقي است . بارش هاي زياد يخبندان طولاني و شروع زودهنگام سرما در فصل زمستان از ويژگي هاي اقليمي روستا به شمار مي رفته . روستاي چاشم در منطقه اي واقع شده است كه از قدمت ديرينه اي برخوردار است . اقوام مهاجر هنگام ورود به فلات ايران ناگريز به گذر از بلندي هاي البرز بودند و يكي از گذرگاه هاي آنان تنگه خطير كوه بوده است در اين منطقه كوهايي كشف گرديده مردگان درون آنها با تمامي لوازم شخصي دفن شده اند . تاريخ اين گورها به ۷۵۰ تا ۸۰۰ سال پيش از ميلاد مسيح مي رسد . اين كشفيات نشانگر آن است كه منطقه ايي كه روستاي چاشم نيز در آن واقع گرديده است از گذشته هاي دور سكونت گاه اقوام مهاجر بوده است در گذشته چاشم به نام ميرچشمه خوانده مي شد تا ورود سادات به اين روستا و ماجراي علويان عربستان چاشم به سيد آباد نيز معروف گشت و در حال حاضر سيد آباد قسمت شمالي روستاي چاشم است . آرامگاه هاي امامزاده ابوالقاسم . امامزاده مهدي مقبره سيد زين العابدين نبوي و مقبره آقا سيد سليمان عمادي از بناهاي مذهبي و تاريخي روستاي چاشم محسوب مي شوند و مورد احترام مردم روستا هستند. کوه نیزوا شهرستان مهدیشهر با ارتفاع ۳۸۱۰ متر که در شمال روستای چاشم قرار دارد از شکوه و عظمت خاصي برخوردار است و همواره كوهنوردان و دوستداران طبيعت را به سوي خود جذب مي كند. دشت ها و نواحي تفرجگاهي آبمند چالدشت چالار لاكولا روزبه كلوچاله و آسرون و جاشلويار و در مجموع ييلاقات (خیل ) عشایر سنگسری به ويژه در بهار و تابستان هنگامي که سرشار از گل هاي رنگارنگ و چمنزار مي شوند جلوه هاي متنوعي از زيبايي هاي طبيعي را به نمايش مي گذارند. از نکات قابل ذکر در بلنداي مناطق شمالي مهديشهر مثل ييلاقات عشاير سنگسري در اطراف خوره ـ جاشلويارـ آسوران ـ اورپلنگ اين است كه قله دماوند پايگاه ديگر عشاير ايل سنگسر به خوبي ديده مي شود. روستای چاشم در پای قله کوه "نیزوا" قرار دارد،"چاشم" روستايي پايکوهي است و آب آن از چشمه و قنات تامين مي شود. مهم ترين جاذبه گردشگري اين منطقه، ارتفاعات زيبا و چشم نواز نيزوا، وجود امکان تفريح زمستاني در منطقه، چشمه روزيه، وجود تپه هاي باستاني، امامزاده ها و ... است.

موزه عشایر ایل سنگسر

در این موزه ابزار و وسایل زندگی و صنايع دستي ايل سنگسري، وسايل کار و زيور آلات زنان سنگسري به نمايش درآمده است.

محوطه باستانی خرند

این محوطه باستانی به دلیل نزديکي به روستاي "خَرَند" به اين نام معروف شده است.اين محوطه در اواخر هزاره دوم و اوايل هزاره اول قبل از ميلاد محل استقرار اقوام مختلف بوده است.

شیرقلعه شهمیرزاد:

آثار این قلعه تاریخی در سه کيلومتري شمال غرب شهميرزاد و در دره شيخ چشمه سر بر فراز کوهي بلند و مرتفع قرار دارد که به نام قلعه شيخ چشمه سر معروف است . تاريخ بناي قلعه به پيش از تاريخ مي‌رسد. هرچند مانند بيشتر قلعه هاي ايران مدتي پناهگاه اسماعيليان در قرن ۶و۷ هجري بوده است. اين قلعه داراي طرحي منظم نيست و بالطبع در پستي و بلندي هاي كوه ساخته شده است. در چهار گوشه قلعه چهاربرج مدور ديده مي شود. درساخت دژ از سنگهاي صخره اي همان كوه استفاده شده . در ورودي قلعه از سمت جنوب بوده كه امروزه بصورت مدخل بسياركوتاهي از قلعه سنگهاي صاف و كوچك ديده مي‌شود.

کافرقلعه

در جنوب شهر تاریخی مهدیشهر برروي قله کوه آثار قلعه اي بسيار کهن که از سنگ ، گچ و ساروج ديده ميشود. اين قلعه كه مربوط به ايرانيان قبل از اسلام بوده كافر يا قلعه گبرها نام دارد. اين قلعه تاريخي مانند قلعه هاي ديگر كومش در سير ادوار تاريخ مورد استفاده اقوام و طوايف مختلف قرار گرفته است . فرقه باطنيان (اسماعليان ايران ) از اين قلعه به عنوان يك پناهگاه مهم استفاده نموده اند.

صنایع دستی

صنایع دستی این شهرستان که غالب آن حاصل هنر زنان منطقه بوده شامل قاليبافي،پلاس ، نمدبافی،گلیم ، جاجیم بافي وهمچنين بافتن پارچه هاي کمابيش ظريف مانند چادر ،برک ،شال ريا ، مقنه ، تيرمن کلاه ها ي پشمين و نمدي ،سرگيرا(چادر بانوان)،مكئنه(سرپوشه)، كژين شئوي (تنپوشه)،فراخ شئوال(دامن)، پارچه هاي ظریف ابریشمی (کژين)اشاره کرد.نوعي صنعت زرگري و مليله کاري كه حاصل آن زيور آلاتي ازجنس طلا و نقره به نام چنگوم،كودبندو ... ميباشد را مي توان نام برد. ضمنأ فرش دستباف مهديشهر از جايگاه ويژه اي در كشور و در سطح بين المللي برخوردار است .فرش دستباف مهديشهر در نمايشگاه فرش دست باف در آلمان در سال ۱۳۷۲ مقام جهاني را كسب نموده است.صنايع دستي و گليم بافي و جاجيم بافي ساخته كه در اين خطه از شهرت عالي و جهاني برخوردار است كه با حضور در نمايشگاهها بين المللي توانسته است رتبه هاي افتخار آفرين را كسب نمايد.

سوغات شهرستان مهدیشهر

عشایر سنگسری در استفاده از شیر گوسفند مهارت خاصي دارند و انواع لبنيات و منحصر به فرد خود را از آن تهيه ميکنند که تعداد اين لبنيات به بيش از ۳۲ نوع مي رسدکه مهمترين آنها ماست، آرشه،دوغ خورش ،ماست چكيده ،كره ، پنير، چيك كو توك ، مامايي وو، سزمه و ... مي باشد. از ديگر سوغات مهديشهر فرش دستباف ،جاجيم ،پلاس قليچه ابريشمي و ...مي باشد. همچنین در کوچه باغات شهر درجزین انار و زرد آلو و کوچه باغات شهمیرزاد آلو و گردو و فرآورده هاي آن (لواشک، برگه آلو و ..) نيز از سوغات اين شهرستان محسوب مي شوند.

فولادمحله

فولاد محله شهرستان مهدیشهر یکی از آباديهاي رو به رشد و قابل توسعه و داراي شهرک صنعتي مي باشدتبديل اين مرکز دهستان به شهر از آرزوي مردم اين دهستان و مردم مهديشهر مي باشد فولاد محله داراي چشم اندازي زيبا و باغات و كشتزارهاي با صفا مي باشد كه اخيرا بعضي از ييلاق پسندان نسبت به احداث خانه هاي ويلايي و سكونت تابستانه اقدام نموده اند با توجه به اينكه فولاد محله در محور اصلي جاده مهديشهر ـ ساري قرار دارد توسعه آن با انحاي مختلف از جمله رديف منطقه گردشگري قرار گرفتن دور از انتظار نمي باشد.

منطقه زیبای خطیر کوه

منطقه زیبای خطیر کوه در شهرستان مهديشهر در موقعيت عرض جغرافيايي ۳۵ ۹ و طول جغرافيايي ۵۳ ۱۰ در کره زمين واقع شده است . با بررسي و مطالعه موقعيت سياسي و جغرافيايي منطقه خطير کوه در دهه هاي گذشته متوجه مي شويم شهر سنگسر سابق و توابع فرمانداري نظامي سنگسر از جمله روستاهاي خطير كوه قبل از سال هاي ۱۳۰۰ جز ء استان تهران واز سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۸ جزو استان مازندران بوده اند و با تشكيل فرمانداري سمنان سنگسر سابق به فرمانداري كل سمنان الحاق پيدا كرد و روستاهاي خطير كوه جز مازندران گرديدند اما از سال ۱۳۶۷ به بعد مجددا از توابع شهرستان مهديشهر گرديده است . با مطالعه و قدمت نام و نشان روستاهاي منطقه خطير كوه در جغرافياي ايران استان (تهران مازندران و سمنان ) به آن پرداخته شده یکی از دلایل شکل گرفتن ساير روستاهاي خطيرکوه در حاشيه رودخانه كبير وجود آب رودخانه كبير جهت كشت و كار و امكان كسب و كار بهتر به دليل تردد بازرگانان و موقعيت آب و هوايي مناسب تر در ايام سرد سال در كنار رودخانه بوده در گذشته مردم منطقه روستاهاي حاشيه رودخانه كبير را كمروروار مي گرفتند كه در سال هاي بعد با پرجمعيت شدن هر كدام نامي به خود گرفته اند كه امروزه روستاهاي منطقه خطير كوه به نام هاي كمرود - زرشك دره - بندبن - پاقلعه - رودبار و لردشهرت دارند. منطقه خطيركوه به سبب موقعيت سوق الجيشي در طول تاريخ از حساسيت و اهميت ويژه اي برخوردار بوده است . در دره اي از البرز مركزي واقع شده كه از شمال به شهرستان سواد كوه و از جنوب به مركز شهرستان مهديشهر و از مشرق به شهرستان ساري و از مغرب به استان تهران - شهرستان فيروزكوه محدود است . راستوپي نام رودي است كه از شمال كوه هاي خطير كوه سرچشمه مي گيرد كه امروزه سرچشمه آن به روزيه معروف است كه پس از پيوستن چند شاخه فرعي چون رود سرخاب و دلاور رو به شمال جريان مي يابد. اين رود پس از عبور از شهر پل سفيد در دوراهي آزاد مهر شاخه ولوپي از سمت چپ به آن مي پيوندد و پس از اين به نام تالار به سوي درياي خزر جريان مي يابد.

عشایر ایل سنگسری

سنگسری ها شاخص ترین کوچندگان دامنه های البرز هستند . آنها طولاني ترين مسير کوچ جهان را طي مي کنند به طوري كه فاصله ي دورترين نقطه ي ييلاقي و قشلاقي آنان به بيش از ۱۵۰۰ كيلومتر مي رسد. - برنارد هوکارد محقق مشهور اروپایی نیز معتقد است عشایر ایل سنگسری طولانی ترین مسیر کوچ رو جهان را دارا هستند .سیاه چادر عشایر سنگسری که "گوت" نام دارد منحصربه‌فرد است و از ساختار ویژه ای برخوردار است . تقسیمات داخلي سياه چادر سنگسري همسان معماري ايراني است . پلاس سنگسري کف آن را مفروش و ديوارهاي نقش دار، فضاي داخل چادر را به محل ميهمانان، خانواده و آشپزخانه تقکيک مي كنند . دست بافته ها و آويزه هاي بسياري كه داراي نقش و رنگ هستند در داخل چادرها كاربرد دارند. عشایر ایل سنگسری از شیر گوسفند و بز ، ۳۵ نوع محصول لبنی تولید مي کنند. همچنين آنان در توليد نوعي شکلات محلي به نام چیکو تبحر خاصی دارند . چیکو و روغن زرد ( آرشه ) که ماحصل تلاش عشایر سختکوش ايل سنگسر است، بخشي از سوغات مهدیشهر را تشکیل می دهد .امروزه بخش هایی از مراتع استان های سمنان، تهران، قزوين، قم، مرکزي، مازندران، گلستان، گيلان، خراسان رضوي، خراسان شمالي و خراسان جنوبي، و اصفهان همچنان در اختيار عشایر ایل سنگسر قرار دارد .شهر مهدی شهر (سنگسر)، مرکز شهرستان مهدیشهر، خاستگاه ایل سنگسري است که خانوارهاي عشايري از اواخر شهريور تا اواسط خرداد ماه در آن سکونت دارند

نمایی از گوت - سیاه چادر عشایر ایل سنگسر